فارین پالیسی:
چرا بایدن دیگر نمیتواند روابط ایران و چین را نادیده بگیرد؟
فارین پالیسی در مطلبی به قلم بردلی بومن نوشت: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز جمعه برای تعمیق توافقنامه مشارکت راهبردی جامع دو کشور چین و ایران که سال گذشته امضا کردند، به پکن سفر می کند. افزایش همکاری امنیتی چین و ایران تهدیدی جدی برای منافع امنیتی آمریکا، اسرائیل و کشورهای عرب خلیج فارس است. برای رسیدگی به این موضوع، دولت بایدن اکنون باید چندین گام فوری بردارد.
در ادامه این مطلب آمده است: وانگ ونبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز سهشنبه سفر امیرعبداللهیان به چین را تایید کرد و گفت: چین آماده همکاری با تهران برای تعمیق بیشتر مشارکت راهبردی همه جانبه چین و ایران است.
قرارداد مشارکت استراتژیک 25 ساله که پکن و تهران در مارس 2021 امضا کردند، مزایای عمده ای را برای تهران و پکن به عنوان دو دشمن ایالات متحده که در مخالفت با ایالات متحده و حاکمیت قانون با یکدیگر متحد شده اند، ارائه می دهد. چین با ایجاد روابط با ایران، جای پای خود را در خاورمیانه تقویت می کند، ایالات متحده را تضعیف و دسترسی بیشتر به نفت و سایر کالاهای مهم ایران را تضمین می کند. ایران نیز میلیاردها دلار سرمایه گذاری چین را در بخش انرژی و زیرساخت های خود دریافت خواهد کرد که اثربخشی تحریم های ایالات متحده علیه تهران را کاهش می دهد.
بیشتر همکاری پکن و تهران بر روابط اقتصادی و دیپلماتیک متمرکز است. در همین ارتباط، سازمان همکاری شانگهای به رهبری چین و روسیه در سپتامبر گذشته به اتفاق آرا تصمیم گرفت ایران را به عضویت کامل خود در آورد. بنابراین، نادیده گرفتن پیامدهای امنیتی روابط چین و ایران اشتباه است. همکاری نظامی چین و ایران یک نگرانی تئوریک یا موضوعی مربوط به آینده نیست. این مسئله هم اکنون در حال وقوع است.
خرید انرژی از ایران توسط چین و تمایل به سرمایه گذاری در ایران حداقل دو اثر منفی امنیتی خواهد داشت که با گذشت زمان بدتر می شود. اول اینکه سرمایه گذاری چینی محرک اقتصادی و درآمدی برای ایران خواهد بود. با بررسی عملکرد تهران در گذشته می توان پیش بینی کرد که ایران بخش قابل توجهی از این درآمد اضافی را برای ساخت زرادخانه موشکی و پهپادهای خود، پیشبرد برنامه هسته ای اش و ... صرف خواهد کرد.
به طور گسترده تر، سرمایه گذاری اضافی چین به طور فزاینده ای اثربخشی تحریم های ایالات متحده علیه ایران را کاهش می دهد. این امر باعث تشدید ناسازگاری ایران در مذاکرات در مورد برنامه هسته ای این کشور خواهد شد.
علاوه بر این، در حالی که مفاد نهایی توافقنامه مشارکت استراتژیک تهران-پکن محرمانه باقی مانده است، یک نسخه فاش شده از توافق با عنوان "نسخه نهایی" شامل آموزش نظامی، مانورها، توسعه تسلیحات و به اشتراک گذاری اطلاعات ترکیبی توسط ایران و چین است. این امر باعث جلب توجه ایالات متحده، اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی می شود.
افزایش همکاری نظامی چین و ایران می تواند در طول زمان به طور قابل توجهی توانایی نظامی ایران را بهبود بخشد. برای روشن شدن موضوع باید توجه داشت که همکاری نظامی چین و ایران یک نگرانی تئوریک یا موضوعی مربوط به آینده نیست، این مسئله هم اکنون در حال وقوع است. ایران، چین و روسیه در دسامبر 2019 مانورهای نظامی ترکیبی را در اقیانوس هند و در سپتامبر 2020 در روسیه انجام دادند. طبق گزارشها، رزمایش ترکیبی دیگری با حضور نیروهای ایرانی و چینی در خلیج فارس برنامهریزی شده است.
چین همکاریهای امنیتی دوجانبه رو به رشد خود با ایران را به گونهای تنظیم می کند که باعث تحریک رهبران آن سوی خلیج فارس نشود. این یک چالش برای پکن خواهد بود و واشنگتن باید به دنبال دشوارتر کردن این چالش باشد.
برای انجام این کار، اولین گام برای واشنگتن این است که درک کند امتناع از ارائه ابزاری برای دفاع از خود به شرکای عرب خلیج فارس تنها آنها را تشویق می کند تا به چین و روسیه برای دریافت تسلیحات روی آورند. این امر تهران و پکن را به عنوان دو دشمن اصلی ایالات متحده قدرتمند می کند و اهرم فشار ایالات متحده در خاورمیانه را کاهش می دهد.
دوم، واشنگتن باید شرکای خلیج فارس را تشویق کند تا برای چین روشنگری کنند که ارائه سیستم های تسلیحاتی عمده به ایران به روابط پکن با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس آسیب جدی وارد می کند.
سوم، کنگره باید اطمینان حاصل کند که پنتاگون و جامعه اطلاعاتی گزارشهای سالانه ی دقیق، مکتوب و طبقهبندینشده را درباره آموزشهای نظامی چین و ایران، مانورها، توسعه تسلیحات و اشتراکگذاری اطلاعات ارائه میکنند. الزامات قانونی برای گزارش در مورد این مسائل از قبل وجود دارد، اما می تواند بهبود یابد و بهتر اجرا شود. برای اطلاع از تصمیمات و جلوگیری از غافلگیری استراتژیک، واشنگتن باید فعالانه اطلاعاتی را در مورد همکاری نظامی چین و ایران با اسرائیل و شرکای عرب خلیج فارس مبادله کند.
قرارداد مشارکت راهبردی جامع چین و ایران، الحاق ایران به سازمان همکاری شانگهای و سفر وزیر امور خارجه ایران به چین در این هفته سه چیز را نشان می دهد که عبارت اند از: همسویی رو به رشد بین پکن و تهران، نفوذ رو به رشد پکن در خاورمیانه و این واقعیت که رقابت قدرت های بزرگ شامل آمریکا و چین تنها در اقیانوس هند و اقیانوس آرام رخ نخواهد داد.
پس از حدود ۶ سال رخ داد؛
آغاز دوباره روابط ایران و عربستان
با اعزام سه دیپلمات، نمایندگی ایران نزد سازمان همکاری اسلامی فعالیت مجدد خود در جده را پس از شش سال وقفه از سر میگیرد.
به گزارش تابناک، این سه دیپلمات در روزهای اخیر راهی جده شدهاند و قرار است به زودی فعالیت خود را مجددا آغاز کنند. فعالیت دفتر نمایندگی ایران در جده در سال ۱۳۹۴ پس از حمله عدهای به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری آن در مشهد تعطیل شد.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در نشست خبری خود نیز درباره روابط تهران و ریاض گفت: تمرکز بر آغاز فعالیت نمایندگی ایران در سازمان همکاری اسلامی در جده است و دیپلماتهای ما ویزا گرفتند که این امکان سنجی انجام شود.
پیش از این حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در دوم دی ماه ۱۴۰۰ در یک نشست خبری با «فواد حسین» وزیر خارجه عراق در تهران با اشاره به نقش بغداد در برگزاری چهار دور مذاکره بین ایران و عربستان اعلام کرد: عربستان سعودی با صدور ویزا برای سه تن از دیپلماتهای ایران به عنوان دیپلماتهای مستقر در سازمان کنفرانس اسلامی در جده موافقت کرده و ویزای این دیپلماتهای دریافت شده است، او همچنین به تازگی در مصاحبه با الجزیره صدور روادید برای دیپلماتهای ایرانی برای حضور در جده را نشانهای مثبت و خوب عنوان کرد. به کوشش فؤاد حسین و مصطفی الکاظمی ما در دور آینده مذاکرات ایران و عربستان در بغداد شرکت خواهیم کرد. از مساعی جمیله دولت عراق برای رفع سوءتفاهمات و بازگشت روابط به حالت طبیعی تشکر کنم. ایران مجموعهای از پیشنهادهای عملی را به طرف عربستانی ارائه دادیم و طرف سعودی پیشنهادهای ایران را با نگاه مثبت بررسی کردند و انشاءالله هیأتهای دو کشور در آینده نزدیک در بغداد گردهم میآیند. امیدواریم هیأتهای فنی از سفارتخانهها بازدید کنند.
۵۷ کشور از قارههای مختلف در سازمان کنفرانس اسلامی معروف به سازمان همکاری اسلامی عضویت دارند. در سال ۱۹۷۰ نخستین نشست وزیران امور خارجه سازمان همکاری اسلامی در جده برگزار شد که در آن مقرر شد تا دبیرخانه دائمی در شهر جده باشد.
سال ۱۳۶۹ و در پی سفر سعودالفیصل وزیر امور خارجه وقت عربستان به تهران، مقرر شد تا سفارت و نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان کنفرانس اسلامی در جده باز شود. عباس عراقچی از جمله نخستین دیپلماتهای ایرانی بوده که در سالهای ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶ در این مکان دیپلماتیک فعالیت کرد.
امسال همزمان با تلاش سازمان ملل برای پایان دادن به بحران جنگ در یمن و مذاکرات برجام، مقامات عربستان سعودی و ایران مذاکراتی را با هدف بهبود روابط آغاز کردند. این مذاکرات که از بهار امسال به میزبانی دولت عراق در بغداد شروع شد، پس از پنج سال قطع رابطه میان عربستان و ایران است.
در همین رابطه، محمد قیصری کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با تابناک اظهار داشت: آغاز فعالیت هیات نمایندگی ایران در عربستان و استقرار سه دیپلمات ایرانی در جده نشانه خوبی در فرایند مذاکراتی تهران و ریاض است و به نظر می رسد این توافق کوچک می تواند نشانه و زمینه ساز تحولات مهمی در آینده روابط دو کشور تلقی شود.
وی افزود: مسائل و پیچیدگی های زیادی در روابط تهران و ریاض وجود دارد، اما مقامات دو کشور تصمیم گرفته اند با یک رویکرد گام به گام و در یک فرایند مشخص و اعتمادساز، بر این پیچیدگی ها فائق آیند. علی رغم دیوار بلند بی اعتمادی میان دو کشور، می توان به آینده مذاکرات برای عادی سازی روابط میان آن ها امیدوار بود.
محمد مهاجری:
دوستان نادان دولت، پشتوانه اجتماعی ضعیف رئیسی را ضعیفتر میکنند
19 دی: نامه نیوز نوشت: یک تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: برخی حامیان دولت حرفهایی میزنند که خشم اجتماعی را در پی دارد. وقتی هم مردم عصبانی شوند سطح مطالباتشان از دولت افزایش پیدا خواهد کرد و تاوان این اتفاق را بیشتر از همه، دولت مستقر میپردازد.
این روزها شاهد این هستیم که برخی حامیان دولت با نیت کاهش فشارها بر مسئولان اجرایی صحبتهایی را درباره زندگی خصوصی مردم مطرح میکنند که بیشتر نتیجه عکس دارد چون نگاه مردم را نسبت به دولت منفی میکنند.
محمد مهاجری درباره نقد تند برخی حامیان دولت به زندگی خصوصی مردم گفت: این افراد را در سه گروه میتوان دید. گروه نخست اعضای جبهه پایداری یا افراد همسو با این جبهه هستند که حرفهای تند میزنند تا از دولت بیشتر سهمخواهی کنند. در واقع غیر مستقیم پالس به دولت میفرستند که «سهم ما را بده بیاد».
وی افزود: پایداریها میخواهند با شلوغکاری، طرح خواستههای بزرگ و تهدید مردم، مسائل مملکت را بغرنج جلوه دهند تا بتوانند از دولت سهم بیشتری برای حضور در قدرت بگیرند. در مجموع تفکر جبهه پایداری قصد دارد با یأس افکنی در بین جامعه دولت را مستأصل کند تا به این جبهه سهم بیشتری بدهد.
این فعال مطبوعاتی اظهار کرد: گروه دوم دوستان نادان دولت هستند، آنها فکر میکنند با این کار میتوانند به دولت یاری برسانند اما توجه ندارند که عملاً نتیجه کار آنها این خواهد بود که پشتوانه اجتماعی ضعیف این دولت را ضعیفتر میکنند. به هر حال می دانیم که آقای رئیسی با یک رأیی کمتر از روسای جمهور قبلی انتخاب شد بنابراین پایگاه اجتماعی او ضعیف است.
وی افزود: گروه سوم واقعاً حامی دولت هستند این کارها را نیز تعمداً انجام میدهند چون فکر میکنند هنوز فضا، فضای انتخابات است، حال آنکه کمتر از دو هفته دیگر 6 ماه از عمر این دولت به پایان میرسد. این افراد میخواهند با بزرگنمایی مسائل و مشکلات دولت گذشته -که بسیاری از ادعاهایشان حاوی اطلاعات غلط است، دولت گذشته را همچنان مسئول اتفاقات اخیر معرفی کنند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی درباره تبعات منفی اقدامات سه گروه یادشده بر عملکرد دولت سیدابراهیم رئیسی یادآور شد: گرچه این سه گروه خاستگاهها و نیتهای مختلفی دارند اما خروجی کارشان یکسان است چون همه آنها در جهت تضعیف دولت قدم بر میدارند. البته شاید دولت متوجه این مسئله نباشد و گمان کند اینها با فشار آوردن بر رقیب در حال کمک کردن به دولت هستند.
وی در ادامه سخنان خود افزود: حتی اگر الان اعلام شود مقصر 99 درصد مشکلات کنونی دولت قبل بوده، این ادعا بالاخره تاریخ مصرف دارد چون بعد از مدتی دیگر این صحبتها خریدار ندارد و مردم همه کارها را بعد از مدتی از دولت مستقر میخواهند بنابراین ادامه یافتن این مباحث عملاً به ضد دولت مستقر تمام خواهد شد.
مهاجری تأکید کرد: هرچه بگویند از ابتدای پیدایش آدم تا به امروز همه مشکلات به گردن دولت قبل بوده، این مسئله فقط خشم اجتماعی و عصبانیت مردم را افزون میکند، وقتی هم مردم عصبانی شوند سطح مطالباتشان از دولت افزایش پیدا خواهد کرد و تاوان این اتفاق را بیشتر از همه، دولت مستقر میپردازد.
سخنگوی وزارت خارجه:
در وین بنبست لاینحلی نداریم
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با اشاره به برگزاری مذاکرات وین و استقرار دوباره مذاکرهکنندگان ارشد کشورها برای ادامه مذاکرات وین در محل انجام برگزاری مذاکرات گفت: گفتوگو در مسیر درستی قرار گرفته است و بنبست لاینحلی نداریم. در مورد برخی از موضوعات کلیدی باقی مانده باید تصمیمات خاص سیاسی گرفته شود و این موضوع نیازمند این است که تصمیمات در پایتخت کشورها گرفته شود.
به گزارش ایسنا، سعید خطیبزاده صبح روز دوشنبه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران که با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی برگزار شده بود در پاسخ به سوالی در خصوص آخرین روند مذاکرات وین اظهار کرد: مذاکرهکنندگان ارشد طبق توافق صورت گفته برای انجام مشورتها و همچنین انجام تنفس پس از چند روز گفتوگوهای فشرده به پایتختها بازگشته بودند و اکنون شاهد بازگشت مجدد مذاکرهکنندگان به وین هستیم. البته در این چند روز جلسات کارشناسی برگزار شده و تمرکز جلسات بر روی چهار متن اصلی در خصوص موضوعات مختلف بوده است.
وی ادامه داد: در راستای گفتوگوهایی که تاکنون انجام شده بسیاری از جداول آماده شده است. ستونهای این جداول نیز آماده است. بخشی از پرانتزها پاکسازی شدهاند. در مورد ایدهها نیز تا حدود بسیار زیادی توافقاتی انجام شده است و در حال تبدیل شدن به جملات و کلمات هستند. البته موضوعات باقیمانده،موضوعات کلیدی هستند که نیاز به اخذ تصمیمات خاص سیاسی دارد به خصوص از طرف واشنگتن و آنها باید تصمیمات خود را در مورد مسائل باقیمانده به خصوص موضوع رفع تحریمها اعلام کنند.
این دیپلمات ارشد کشورمان گفت: اگر این اتفاقات در بازگشت تیمهای مذاکرهکنندگان کشورها به وین رخ دهد میتوان گفت با سرعت خوبی به سمت رسیدن به یک توافق پایدار و قابل اتکا در حال حرکت هستیم.
خطیبزاده همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد سفر اخیر وزیر امور خارجه به پکن و موضوع اجرایی شدن تفاهم 25 ساله بین ایران و چین اظهار کرد: منطق این تفاهمنامه ایجاد یک نقشه راه برای همکاریهای بلندمدت بین ایران و چین و ارتقای روابط دو کشور در حوزههای مختلف به سطح مشارکت جامع راهبردی است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه در پنج ماه گذشته پس از امضای این تفاهمنامه وزارتخانههای مختلف مسئول شدهاند که روی بخشهای مختلف این تفاهمنامه جهت اجرایی کردن آن کار کنند، افزود: این تفاهمنامه نیازمند اجرایی شدن بندهای مختلف در حوزههای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، پارلمانی و... بود که کار جدی احتیاج داشت و همان طور که اشاره شد در پنج ماه گذشته در دولت،وزارتخانههای مختلف مسئول این شدند که روی قراردادهای مختلف کار کنند و از این زمان این تفاهمنامه باید وارد فاز اجرایی و قراردادی میشد و با تمرکز ویژهای که دولت گذاشت این اتفاق افتاد.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفتوگوی خود با خبرنگاران در مورد اظهارات یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر اینکه به زودی سفارتخانههای ایران و عربستان بازگشایی میشوند خطاب به خبرنگار پرسشکننده با بیان اینکه مناسبت در مورد این اظهارات از خود نمایندهای که این موضوع را مطرح کرده است بپرسید و من اظهارات ایشان را به طور کامل ندیدهام، اظهار کرد: آنچه که در حال حاضر مطرح است تمرکز بر آغاز فعالیت نمایندگی ایران نزد سازمان همکاری اسلامی در جده است و دیپلماتهای ما در این زمینه ویزا گرفتهاند.
خطیبزاده همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد سفر رئیس جمهور به روسیه اظهار کرد: سفر آقای رئیسی به روسیه به دعوت رئیس جمهور این کشور صورت میگیرد. چندین بار این دعوت انجام شده است. سفر حائز اهمیتی است و در ادامه مسیر سیاست خارجی متوازن دولت سیزدهم انجام میشود. طبق برنامهریزی انجام شده آقای رئیسی در این سفر ملاقات و گفتوگوی مفصلی با همتای روس خود در مسکو خواهد داشت و رایزنی در حوزههای مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی،تکنولوژی و... در دستور کار این دیدار قرار دارد. البته با توجه به پاندمی کرونا در جهان و روسیه دو طرف در تلاش هستند که رعایت پروتکلها انجام شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد برگزاری کارگروه ترتیبات اجرایی در جریان برگزاری مذاکرات وین تصریح کرد: اختلافات مهمی در وین باقی مانده که مهمترین اختلاف سرعت نامناسب حرکت طرفهای مقابل به ویژه آمریکا در ارائه ابتکارات است. ایران در موضوعات مختلف ابتکارات خوبی داشته است. در موضوعات فنی مذاکرات پیشرفتهای خوبی داشته است ولی در بحث رفع تحریمها، گفتوگوها منوط به تصمیمات سیاسی شده که در طرف مقابل هنوز اتخاذ نشده و معطل مانده است. ابتکاراتی از سوی آنها دیده نمیشود و بیشتر شنونده بودهاند. ایران در این مدت تلاش کرده ابتکارات خوبی ارائه دهد و براساس این ابتکارات پیشرفتهایی حاصل شده است.
وی ادامه داد: در مورد برخی از ددلاینها و ضربالاجلهای ساختگی نیز باید عرض کنم رئیس جمهور فعلی آمریکا، تیم سیاست خارجی این کشور و مذاکرهکنندگان در این کشور میدانند که اگر امروز برجام زنده است این موضوع به خاطر ایران است نه آمریکایی که از برجام خارج شد و تمام تلاشش را انجام داد که برجام را از بین ببرد.